کد مطلب:4328 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آيا سحر و جادو واقعيت دارد؟ حكم شرعي آن چيست؟

سحر و جادوگري در لغت به معناي نيرنگ و نيز چيزي كه عواملش مرموز و مخفي باشد، آمده است. اما در{P- يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ، آيت الله مكارم شيرازي، ص 671، به نقل از مفردات راغب »سحر« P}

اصطلاح سحر و جادوگري (و كهانت و شعبده بازي و...) به امور خارق العاده و شگفتي اطلاق ميشود كه برخي از آنها معلول اسباب طبيعي شناخته شده يا مخفي و برخي ديگر معلول اسباب غير عادي ميباشد. بيان و توضيح بيشتر اين مسأله مبتني بر ذكر اموري است:

1- برخي افراد در اثر تمرين و مهارت زياد و با استفاده از سرعت حركت دستها و جابجايي سريع اشياء، كارهاي به ظاهر شگفتي انجام ميدهند، در صورتي كه هرگاه ديگران با دقت به كارهاي آنان بنگرند خدعه و نيرنگشان را به خوبي خواهند فهميد. ضمناً به اين گونه امور اصطلاحاً شعبده بازي يا چشم بندي و تردستي نيز گفته ميشود.

2- برخي ديگر نيز با آگاهي از خواص فيزيكي و شيميايي بعضي از اشياء و مواد (كه براي ديگران ناشناخته است) كارهايي انجام ميدهند كه افراد ناآگاه به ديده تعجب بدان مينگرند، همانند قرار دادن اجسام سنگيني (نظير جيوه) در درون چيزي كه در اثر حرارت اين ماده، آن چيز هم حركت خواهد كرد؛ بسياري از وسايل بازي كودكان عصر حاضر، شايد در گذشته نوعي سحر به شمار ميآمد چون علم پيشينيان از خواص اشياء بسيار محدود بود. با توجه به اين شايد دو نكته به ماهيت و حقيقت نمايشهايي كه در سيركها انجام ميگيرد ميتوان پي برد.

3- نكته مهم و اساسي در فهم حقيقت سحر و... آن است كه برخي از افراد در اثر داشتن اراده قوي و قدرت تأثير گذاري در ديگران و نيز استفاده كردن از روشهايي كه در بند 1 و 2 ذكر شد، به گونهاي در نگاه و خيال ديگران تصرّف ميكنند كه آنان را به اعتراف اموري وا ميدارند كه به آنان تلقين ميگردد؛

بهترين نمونه چنين سحري را ميتوان در قصه ساحران عصر حضرت موسي(ع) مشاهده نمود. آنان با تبليغات رواني گسترده و اراده قوي در تأثير گذاشتن بر نگاههاي جمعيتي كه در مكان معيني اجتماع كرده بودند و نيز با استفاده از خواص فيزيكي و شيميايي برخي از اشيايي كه در اختيارشان بود، توانستند طنابها و چوبهايشان را در نظر مردم به صورت حيواناتي متحرك و مخوف جلوه دهند. چنان كه قرآن كريم ميفرمايد:

»سَحَروُا اَعْيُنَ النّاسِ وَ اَسْتَرهَبُوهُمْ«

{P- سوره اعراف، آيه P 116}

ساحران چشم مردم را سحر كردند و آنان را در وحشت فرو بردند

ضمناً اموري نظير خواب كردن ديگران - هيپنوتيزم - و احضار ارواح و... را ميتوان از مقوله فوق دانست

4- نكته پاياني آن كه گاه فردي در اثر اراده قوي و اعتماد به نفس و نيز اعتقاد به تأثير جدّي برخي اوراد و دعاها كارهاي شگفتي انجام ميدهد و گاه از طريق استمداد از برخي ارواح خبيثه - شياطين - با جن و... چنين كارهايي انجام ميدهد كه به چنين اموري در صورت اول، سحر و در صورت دوم، كهانت گفته ميشود.



لازم به ذكر است كه سحر، كهانت، جادوگري و كارهايي از اين قبيل، در اسلام حرام بوده و مرتكبين آن به شدت مجازات ميشوند. چون اين گونه امور سبب گمراهي مردم، تحريف حقايق و تزلزل در اعتقاداتشان خواهد بود.

{P - پاسخي كه به سؤال داده شده، با استفاده از: تفسير الميزان، تفسير نمونه، گناهان كبيره شهيد دستغيب و يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ آيت الله مكارم تهيه شده است. P}